Deze cursus biedt hulp en hoop
vanuit het Evangelie van Jezus Christus
Hoop geeft moed
Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.
Men heeft eens een experiment gedaan met ratten in twee bakken met water. In de ene bak zwommen ratten rond zonder dat er een houvast of mogelijkheid was te zien waardoor ze zouden kunnen ontsnappen. In de andere bak waren wel voorwerpen aangebracht aan de binnenkant van de bak. Deze voorwerpen om aan vast te grijpen, waren echter te hoog geplaatst voor de ratten. Dit gaf deze ratten wel hoop. Ze deden tevergeefs pogingen om deze voorwerpen te bereiken.
Uit het onderzoek bleek dat de ratten die hoop koesterden, het daardoor langer volhielden in het water. Zo zie dat hoop (langer) doet leven. De hoop gaf ze moed en volharding.
Hieronder zie je dat er genoeg mogelijkheden voor de ratten zijn om uit het water te komen. Zo is het gelukkig ook bij de meeste mensen. Er wordt heel wat hulp geboden. Je kunt de aangeboden middelen en mogelijkheden gebruiken.
Deze cursus kan ook een middel zijn om uit de put te komen. De problemen kunnen dan boven water komen, zodat er wat aan gedaan kan worden.
God biedt ons gelukkig nog de kansen om te ontsnappen. Dat is niet te hoog gegrepen! Hij bemoedigt ons zelfs. Hij stelt ons de weg voor om tot Jezus te vluchten. Hij geeft ons Zijn bemoedigende gedachten door in Zijn Woord, zoals hieronder:
Samen lezen Jeremia 29:11-14a:
We worden hierin bemoedigd en aangemoedigd:
‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven.
Dan zult u Mij aanroepen en heengaan, u zult tot Mij bidden en Ik zal naar u luisteren. U zult Mij zoeken, wanneer u naar Mij zult vragen met heel u hart. Ik zal door u gevonden worden, spreekt de HEERE, Ik zal een omkeer brengen in uw gevangenschap.’
Ben je ontmoedigd?
Heb je een laag zelfbeeld gekregen door aangeleerde hulpeloosheid? Wat is dat? Waardoor ben je ontmoedigd? Is je wilskracht erdoor gebroken?
Aangeleerde hulpeloosheid
De bekende counselor dr. Neil Anderson geeft ons door: ‘De meeste aangeleerde hulpeloosheid is het resultaat van ervaringen uit onze kindertijd. Door het gemis van Gods aanwezigheid in ons leven en de kennis van Zijn weg, leerden we hoe we moesten overleven, onszelf verdedigen en beschermen.’
Anderson gaat verder: ‘Velen voelen zich verslagen vanaf het begin, omdat de boodschappen die ze van de wereld ontvingen vaak negatief waren: ‘Dat kan jij niet, laat mij dat maar doen. Je bent te klein of te dom. Jij zult nooit wat voorstellen. Het is een ellendige wereld daarbuiten, dus wees voorzichtig en zorg voor rugdekking.’ Met deze boodschappen is het niet gek dat we denken dat we niets kunnen.’
Word geen olifant aan een paaltje
Ik toon met het volgende voorbeeld aan wat een ongezonde onderwerping uitwerken: In een rondtrekkend circus komt het voor dat men een jonge olifant vastzet met een touw aan een paaltje. Het jonge dier zal in het begin hebben geprobeerd om zich los te rukken. De kleine olifant was daarvoor toen nog niet sterk genoeg. Een kind zou nog kunnen bedenken in vergelijkbare hulpeloze situatie: ‘Wacht maar als ik groter ben!’
Op den duur doet de olifant geen moeite meer om los te komen. In het circus wordt er nog meer dressuur op het onderworpen beest toegepast.
Na verloop van tijd is het volwassen dier echter groot en sterk genoeg om het paaltje uit de grond te trekken. Toch zal de olifant dit niet doen. Zodra het touw strak wordt getrokken aan het paaltje, onderwerpt het grote dier zich aan de aangeleerde onderworpenheid van de jonge jaren. Vanbinnen is de grote olifant nog steeds het kleine olifantje gebleven.
Op deze wijze kunnen kinderen worden opgevoed tot hulpeloosheid, en niet tot volwassenheid. Tot welke persoonlijkheid zal een ‘onderworpen kind’ zich ontwikkelen? Bij de één kan het misschien een zwakke plek blijven, terwijl de ander het autoritaire gedrag van een ouder kan gaan kopiëren. Als zo iemand zich vernederd en afgewezen voelt, zal er een neiging zijn zich steeds weer te bewijzen.
Je eigenwaarde kan hierdoor in de grond zijn geboord. Hoe heeft jouw identiteit zich ontwikkeld? Weet je wel wie je bent, en wat je nog kunt bereiken? Hoeveel ben je waard voor God?
Het is dus belangrijk dat je vanaf je vroegste jeugd al een boodschap van hoop meekrijgt. Daardoor kan je wilskracht sterk worden je karakter zich gezond ontwikkelen. Hoe dat bij ons is gegaan, willen we bespreken in de kleinere gespreksgroepjes.
De Heiland wil ons helen
Het Evangelie geeft ons nieuwe hoop! Hierin worden wij uitgenodigd om tot Jezus te gaan voor onze redding en ons herstel. Door Jezus Christus gaan ontdekken we ontdekken hoe kostbaar en waardevol we zijn!
Luister maar eens naar het bemoedigende lied ‘Kleine vogel’ van Elly & Rikkert Zuiderveld. Misschien herken je jezelf wel in de kleine uit het nest gevallen vogel, of lijk je op de bloem met de gebroken knop.
Let op de woorden van het lied: ‘Wie wil Zich over jou ontfermen en je beschermen? Kruip niet weg van Hem, wees maar niet bang. Hier is Zijn hand, Hij zal je wonden helen, Hij zal je helen totdat je bloeien kan.’
Hier volgt het lied:
Je bent net een kleine vogel
Gevallen uit het nest
En het liefst kroop je meteen weer in je schulp
En je kunt nog lang niet vliegen
Ook al doe je zo je best
En al zwijg je nu, ik hoor – je roept om hulp
Maar Iemand wil zich over jou ontfermen
Toe kruip niet weg voor Hem, wees maar niet bang
Hier is Zijn hand – Hij zal je steeds beschermen
Zal jou beschermen, totdat je vliegen kan
Je bent net een kleine bloem
Gebroken in de knop
Je ogen zijn zo troosteloos en stil
En je zou wel willen bloeien
Maar een mens heeft jou vertrapt
En het lijkt alsof de zon niet schijnen wil
Maar Iemand wil je koude handen strelen
Toe kruip niet weg voor Hem, wees maar niet bang
Hier is Zijn hand – Hij zal je wonden helen
Hij zal je helen, totdat je bloeien kan
YouTube-video Kleine vogel – Elly & Rikkert
Opdrachten in de grote groep:
Opdracht 1
a. Wat is herkenbaar in het lied ‘Kleine vogel’?
b. Wat denk je van het zelfbeeld van deze ‘kleine vogel’?
c. Waardoor kun je als het ware ‘vleugellam’ zijn en maar niet tot bloei komen?
d. Hoe kun je nieuwe kracht ontvangen om te ontplooien?
e. Hoe wordt Jezus, de Heiland, ons hierin getoond?
We gaan nu verder in de kleinere discussiegroepjes
Samen lezen Lukas 19:1-10
In Lukas 19:10 klinkt het ons bemoedigend in de oren: ‘Want de Zoon des mensen is gekomen om te zoeken en zalig te maken wat verloren is.’ In Luk.15:1-2 lezen we over Jezus: ‘Al de tollenaars en de zondaars nu kwamen bij Hem om Hem te horen. En de Farizeeën en de schriftgeleerden morden onder elkaar en zeiden: Deze Man ontvangt zondaars en eet met hen.’
Opdracht 2
a. Wat vind je bemoedigend in deze teksten?
b. Als je er goed nadenkt over deze twee verzen, wat zegt dit eigenlijk over Jezus en Zijn optreden?
Jezus is als het Licht in onze duistere wereld gekomen. Hij wil ons verlichten. Wil je Hem volgen? Jezus verzekert ons Johannes 8:12: ‘Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, zal beslist niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben.’
Wat is onze reactie?
Jezus is de Heiland (dat betekent letterlijk: Redder, Bevrijder en Heler). In het Evangelie komt Jezus nog steeds tot ons. Laten we een ogenblik stil zijn, onze ogen sluiten, en nadenken over de volgende vraag:
Opdracht 3
Bedenk stil voor jezelf: Hoe wil ik nu al reageren op deze ‘opzoekende liefde’ van Jezus, de Heiland?
Opdracht 4
Wat vind je van de tekst van Neil Anderson over ‘aangeleerde hulpeloosheid’?
Opdracht 5
a. Wat denk je van de voorbeelden van de dieren?
b. Wat herken je ervan in je eigen leven?
c. Welke invloed heeft het gehad op je eigenwaarde, identiteit, wilskracht en karakter?
Opdracht 6
Heb je thuis iets opgeschreven over Jeremia 29:11-14a? Laten we weer een rondje doen, en er eventueel iets over zeggen.
Opdrachten en beloften
In de Bijbel gaat het vaak over opdrachten en de daaraan verbonden hoopvolle beloften van God. Hij wil dat wij Hem gehoorzamen, en dat wij Hem zullen zoeken met heel ons hart. Hij belooft daarbij naar ons te luisteren. Wij zullen Hem dan vinden.
We kunnen nog vastzitten aan een verslaving, aan emotionele beschadigingen, pijnlijke herinneringen, gevoelens van afwijzing, boosheid en angst. Gelukkig kan er een omkeer komen vanuit de problemen die ons innerlijk gevangen houden.
Wat houd je nog gevangen?
Opdracht 7
a. Hoe kunnen wij volgens deze teksten weer hoop en moed krijgen?
b. Waarom zijn hoop en toekomstperspectief zo belangrijk voor jou?
c. Waardoor kunnen wij negatief over onszelf en God gaan denken?
d. Heb je wel te maken gehad met misleidende gedachten? Wat kunnen deze met ons doen?
Samen Lezen Jesaja 55:6-9
In Jes. 55:8-9 laat God ons weten dat Zijn gedachten veel hoger zijn dan onze gedachten. (de verzen 6-7). Heb je dat al bedacht?
Opdracht 8
a. Wat vind je bemoedigend aan deze teksten?
b. Wanneer heb je wat aan deze rijke beloften van God?
Bemoediging uit Psalm 103
Kijk eens naar de rijke beloften van God in Psalm 103. Let erop wat Hij je allemaal kan geven.
Opdracht 9
Welke tekst uit Psalm 103 spreekt je het meeste aan? Waarom? Deel het met elkaar.
Opdracht 10
Wat heb je nodig van wat je uit Psalm 103 aanspreekt?
Onderling gebed (ook voor wat genoemd is bij opdracht 10)