16. Het slijk van de twijfel

Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.

Voor een goede doorstroming moet onze bron voortdurend worden aangevuld. Door een voortdurende doorstroming wordt het vuil verwijderd en zal de bron niet dichtslibben. De toevoer van het levende water komt vanuit het Woord van God.

Geloven en niet twijfelen

Door het geloof ontvangen wij de geestelijke gaven van God. Het geloof opent ons hart voor Jezus en de rijke genadegaven van de hemelse Vader. In Jakobus 1:17 lezen we: ‘Elke goede gave en elk volmaakt geschenk is van boven en daalt neer van de Vader der lichten, bij Wie er geen verandering is, of schaduw van omkeer.’  Geloven is niet twijfelachtig of moerassig. Het is geen drassige klei. Het is ook geen stuifzand met losse, onsamenhangende gedachten.

Geloven is lopen op vaste grond, waar je niet in wegzakt. We lezen ervan in Hebr. 11:1: ‘Het geloof nu is een vaste grond van de dingen die men hoopt, en een bewijs van de zaken die men niet ziet.’ Daarin zie je dat twijfel en onzekerheid tegenover geloof en hoop staan. In het grijze denkveld staan ze tegenover het vaste en volhardende vertrouwen van het positieve gele denkveld.

Twijfel wordt gevoed door misleiding en leugens. Geloof steunt op de vaststaande feiten van het Woord en de beloften van God. De waarheid verdrijft de leugen.

Twijfel biedt ons geen hoop

Vanuit het Grieks zien we in Hebr. 11:1 dat het geloof een verwezenlijking (verwerkelijking) is van wat wij hopen. Het woord ‘hupostasis’ betekent ook ‘grondslag’. In het Grieks staat letterlijk dat het een demonstratie (elegchos) en overtuigend bewijs is van de zaken die niet gezien worden.

Door het geloof staan we op vaste grond

In de Studiebijbel wordt verklaard: ‘Zo is het geloof de grondslag, het fundament van de dingen die gehoopt worden en het overtuigend bewijs van de zaken die niet gezien worden.’

Zonder oprecht geloof gaat het niet

Geloof is noodzakelijk voor het kennen van God en het ontvangen van het eeuwige geluk. In Hebr. 11:6 wordt duidelijk gesteld: ‘Zonder geloof is het echter onmogelijk God te behagen. Want wie tot God komt, moet geloven dat Hij is, en dat Hij beloont wie Hem zoeken.’ De Studiebijbel merkt erbij op dat God ‘een beloner is van wie Hem ernstig zoeken’ (in het Engels: ‘who diligently seek Him’).

Het is daarom ook verkeerd als we God met twijfel, dubbelhartigheid en besluiteloosheid zoeken. Daardoor kunnen we Hem juist niet vinden. Dit komt helaas veel voor, zeker bij mensen die werken vanuit het negatieve denkveld. Daarom is het zo moeilijk voor geestelijk afgewezen en beschadigde mensen om zich in vertrouwen en geloof over te geven aan God. Hun vertrouwen kan zijn geschaad. Ze leven vaak in angst en onzekerheid, met weinig wilskracht. Onzekerheid, doelloosheid en besluiteloosheid veroorzaken stress en vermoeidheid. Ze weten het dan niet meer, en zien het niet meer zitten. Het zijn zware beproevingen. Is het herkenbaar?

Onzekerheid, dubbelhartigheid, besluiteloosheid en twijfel

staan tegenover geloof

Lezen Jakobus 1

We hebben wijsheid nodig!

Gelovigen kennen ook beproevingen. Als zij denken en werken vanuit het positieve, vernieuwde denkveld, kunnen geloofsbeproevingen hen geestelijk rijker en sterker maken. Het kan hen zelfs vreugde en volharding geven. We lezen erover in Jakobus 1. Daarbij hebben ze de wijsheid nodig, die God hen wil geven.

In Jak. 1:5-8 wordt ons voorgehouden: ‘En als iemand van u in wijsheid tekortschiet, laat hij die dan vragen aan God, Die aan ieder overvloedig geeft en geen verwijten maakt, en ze zal hem gegeven worden.

Maar laat hij er in geloof om vragen en daarbij niet twijfelen. Immers, wie twijfelt, lijkt op een golf van de zee, die door de wind voortgestuwd en op- en neer geworpen wordt.

Want zo iemand moet niet denken dat hij iets ontvangen zal van de Heere. Hij is een dubbelhartig man, onstandvastig in al zijn wegen.’

We leren in deze teksten opmerkelijke dingen over God en onszelf. Wie is God? Wie is Hij voor ons? God geeft mild, overvloedig, eenvoudigweg, zonder verwijt, als wij de nodige wijsheid gelovig van hem begeren. Aan Hem hoeven wij dus niet te twijfelen! In de Studiebijbel wordt erbij gesteld: ‘Hij is de ideale Gever, op wie zij in dat opzicht volledig kunnen vertrouwen.’

Op God en Zijn Woord kun je aan!

Als je op Hem vertrouwt,

kun je de twijfel, angst en onzekerheid overboord gooien

Bovendien geef je God de eer als je niet twijfelt door ongeloof, zoals we lezen van Abraham in Romeinen 4:20: ‘En hij heeft aan de belofte van God niet getwijfeld door ongeloof, maar werd gesterkt in het geloof, terwijl hij God de eer gaf.’

In deze teksten uit Jakobus 1 worden er ook dingen over onszelf gezegd. Vragen we het wel in geloof? Vragen we het wel met een onverdeeld hart? Of doen we het ‘al twijfelende’? Het Grieks ‘diakrinomai’ betekent hier: ‘met zichzelf in strijd zijn, innerlijk verdeeld zijn.’ Zo’n weifelende bidder wordt als een golf van de zee heen en weer bewogen, en verkeerd in de branding. Zo iemand wordt heen en weer geslingerd tussen vertrouwen en wantrouwen tegenover God. Het gaat hierbij om een verkeerde innerlijke houding.

Het gebed van een innerlijk verdeeld mens

vindt daardoor geen verhoring

Zo iemand is volgens de grondtekst ‘twee-zielig’ bezig. Hij is onoprecht en komt niet tot een volledige overgave aan God. De GNB vertaalt: ‘Onzeker als hij is in al zijn doen en laten.’ HV: ‘ wankelmoedig en onberekenbaar’, in het Engels: ‘He is double-minded’.

Wees niet innerlijk verdeeld, maar oprecht

Kom tot volledige overgave aan God

Dit is allemaal een duidelijk analyse voor mensen die in onkunde nog bezig zijn met de zaken van het grijze denkveld: afwijzing, afgunst, twijfel, angst en boosheid.

Word vernieuwd in je gezindheid en denken

Als het herkenbaar is in  je eigen leven, dan wordt het tijd om het roer van je denken om te gooien! Streef biddend naar een geestelijk vernieuwd, positief denken, waarin geloof, hoop. liefde en kennis een belangrijke rol spelen. Paulus roept ons op in Rom. 12:2: ‘En word niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk veranderd in de vernieuwing van uw gezindheid om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.’ (NBG: ‘Maar wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken.’)

De vernieuwing van ons denken wordt bewerkt door de Heilige Geest, die ons inspireert via het positieve denkveld. We gaan dan bedenken de dingen die van de Geest zijn.

Volgens Efeze 4:22 moeten we de oude mens afleggen, ‘die te gronde gaat door de misleidende begeerten’. Daarbij moeten we ons bekleden met de nieuwe mens. Vers 23 gaat verder: ‘En dat u vernieuwd wordt in de geest van uw denken.’ Vanaf vers 24 gaat het over ‘het bekleden van de nieuwe mens’. Wat moet je daarvoor doen?

Als je denken is vernieuwd,

kan je leven van binnenuit veranderen

 

Opdrachten

1. Waarom is slijk dat aanslibt in een bron een goed beeld van twijfel in ons hart?

2. Waar heb jij je twijfels over?

3. Wat doet dat met je?

Beantwoord de volgende meerkeuzevragen

(Je kunt hierbij meerdere antwoorden omcirkelen):

4. Heb je last van het slijk van de twijfel?

    A. Het overvalt me regelmatig.

    B. Ik heb er veel mee te strijden.

    C. Gelukkig heb ik weinig last van twijfel.

    D. Ik twijfel nogal eens aan mezelf.

    E. Ik heb mijn twijfels over de weg die God met me houdt.

    F. Ik word in twijfel gebracht door uitleg over het geloofsleven.

   G. Ik ga twijfelen door innerlijke tegenstrijdigheden.

   H. Ik blijf twijfelen door zonden die in mijn leven blijven.

    I.  Door tegenslagen ben ik gaan twijfelen.

   J. Ik twijfel aan de uitkomst van sommige beloften.

   K. Ik twijfel regelmatig omdat bepaalde gebeden niet worden verhoord.

5. Praat samen over de uitkomsten.

  

6. Noem onopgeloste vragen over persoonlijke twijfel.

7. Ben je zelf wel eens verlost van het slijk van de twijfel? Hoe dan wel?

Hardnekkige klei in je leven

Wij zijn vanuit onszelf moeilijk in staat om het slijk of de klei in ons hart te verwijderen. Kleverige klei hecht zich stevig vast. Zware klei is is hardnekkig. Het is zoals slechte gewoontes, trauma’s, depressies en verslavingen, waar je aan vast blijft zitten. Geestelijke problemen en hardnekkige zonden hebben een enorme zuigkracht. Je komt er moeilijk vanaf. Je hebt dan hulp nodig.

8. Herken je iets van deze kleverige klei in je leven? Waarom is deze zo hardnekkig?

9. Heb je geprobeerd om er van af te komen? Hoe is het niet of wel gelukt?

Ik heb gezien hoe mensen vast kwamen te zitten in de klei van het verdronken land van Saeftinghe, in Zeeuws Vlaanderen. Hieronder zie je het gebied waar ik deze foto nam. Wij hadden een gids en kwamen er samen uit.

Je kunt er in gevaarlijke gedeelten tot boven je knieën inzakken, en je laarzen wel vergeten. Met hulp van anderen kun je er dan worden uitgetrokken. Je kunt er zelfs in omkomen, als het water stijgt, en je er nog in vast zit. Daardoor zijn er in de vorige eeuw ook mensen omgekomen. Hadden ze maar een gids genomen!

Ik heb gehoord dat er eens drie mensen zonder gids in de problemen kwamen in dat gebied met moerassig slijk en diepere geulen. Eén van hen zat in een rolstoel. Toen het water steeg, zijn er twee om hulp gegaan. Ze lieten de persoon in de rolstoel achter in het gebied, op een iets hoger gedeelte. De twee lopers zijn uiteindelijk verdronken, terwijl de persoon in de rolstoel is gered. Er worden daar mensen van bovenaf door een helikopter uit het verraderlijke slijkgebied gered.

We hebben een gids en hulp nodig

Er zitten lessen in voor ons geestelijk leven. Vroeger of later komen er problemen in ons leven. Als je erin vast komt te zitten, ga je meestal vechten om los te komen. We zien dan dat velen het alleen niet redden. We hebben hulp van Bovenaf nodig!

Ga niet je eigen gang op de weg naar de ondergang

Alleen kun je het niet redden

Denk na over het bekende lied van J.H. Gunning:

‘Ga niet alleen door ‘t leven, die last is u te zwaar.

Laat Eén je sterkte geven, ga tot de Middelaar.

Daar is zoveel te klagen, daar is zoveel geween

en zoveel leed te dragen; ga niet alleen. ( 2x )

 

Ga niet alleen, uw Koning wil komen in uw hart.

Ach, geef het Hem ter woning, hoe stilt Hij dan uw smart.

Wie kan er tranen drogen als Jezus, immers geen!

Richt dan de treurend’ ogen naar Jezus heen. ( 2x )

 

Welzalig die ‘t ervaren, dat Hij hun alles is.

Dan kennen z’in gevaren bezorgdheid nog gemis.

Hij draagt dan in Zijn armen, door alle nood hen heen.

Wie steunt op Zijn ontfermen is nooit alleen! ( 2x )

10. Hoe kan Jezus jouw gids en helper zijn?

11. Heb je het ervaren dat God je heeft gedragen, toen je het zelf niet meer kon?

Hoe kan de klei worden omgevormd?

God handelt met mensen als de pottenbakker met de klei. Hij maakt van ons een mooi vat tot Zijn eer. We kunnen erover lezen in Jeremia 18:1-6. Jeremia ziet daar dat een pottenbakker de draaischijven bezig was. In vers 4 lezen we: ‘Mislukte de pot die hij aan het maken was met de klei in de hand van de pottenbakker, dan maakte hij daarvan weer een andere pot, zoals het in de ogen van de pottenbakker goed was om te maken.’

Zoals in dit voorbeeld voor de Israëlieten, in de tijd van Jeremia, zijn wij als klei in de hand van God. Hij kan met ons handelen zoals de pottenbakker. Hij kan de misvormde klei en de slijk van twijfel in ons leven omvormen tot het mooie vat dat Hij van ons wil maken!

Wat een prachtig toekomstperspectief houdt Hij ons daarin voor ogen. We kunnen er samen over nadenken, hoe Hij dit doet. Zoals de pottenbakker kan Hij zelfs de fijngemaakte scherven gebruiken voor een nieuwe pot, waardoor deze sterker wordt. Hij vormt ons leven dan naar Zijn plan, terwijl hij daarin de scherven van ons oude leven gebruikt tot een beter doel.

God kan weer iets moois van ons maken!

Het komt mooi naar voren in het lied van Elly & Rikkert Zuiderveld:

Zoals klei in de hand van de pottenbakker
Zo ben jij in mijn hand, zegt de Heer
Zoals klei in de hand van de pottenbakker
Zo maak Ik jou een vat tot Mijn eer

Kneed mij, Heere God
Ook als het soms wel eens pijn doet
Kneed mij, Heere God
U weet precies hoe ik zijn moet

Zoals klei in de hand van de pottenbakker
Zo ben jij in mijn hand, zegt de Heer
Zoals klei in de hand van de pottenbakker
Zo maak Ik jou een vat tot Mijn eer

Kneed mij, Heere God
‘k Wil mij opnieuw aan U geven
Kneed mij, Heere God
U maakt iets moois van mijn leven

Zoals klei in de hand van de pottenbakker
Zo ben ik in Uw handen, O Heer
Zoals klei in de hand van de pottenbakker
Zo maakt U mij een vat tot Uw eer

12. Wat denk je van de volgende bemoedigende stelling: ‘God kan de misvormde klei en het slijk van de twijfel in ons leven omvormen tot het mooie vat dat Hij van ons wil maken?’ Herken je dat in je leven?

13. Denk samen na over de volgende tekst: ‘Zoals de pottenbakker kan Hij zelfs de fijngemaakte scherven gebruiken voor een nieuwe pot, waardoor deze sterker wordt. Hij vormt ons leven dan naar Zijn plan, terwijl hij daarin de scherven van ons oude leven gebruikt tot een beter doel. God kan weer iets moois van ons maken!’

14. Bespreek samen de tekst van het volgende bekende gezang:

       ‘Daar zijn geen grenzen aan Jezus’macht’.

Wat herken je erin? en wat spreekt je wel aan in het oude lied?

Via deze link kun je het lied beluisteren:

Hieronder volgt een tekst van het lied :

Is hier een hart, door vrees benard,
vermoeid door ‘s levens strijd?
Twijfel drukt u neer,
gij struikelt telkens weer.
O, vat weer moed, want God is goed
en steeds tot hulp bereid:
Zo gij slechts kunt geloven,
ziet gij zijn heerlijkheid.

Refrein:
Daar zijn geen grenzen aan Jezus’ macht,
voor elk die wonderen van Hem verwacht!
Ja, wie Hem aanraakt, ervaart zijn kracht.
Daar zijn geen grenzen aan Jezus’ macht.

Gaat gij gebukt, door zorg gedrukt?
Leg dan uw lasten neer!
Tob niet langer voort,
vertrouw op ‘s Heeren woord.
Hij hoort uw bede en schenkt u vrede
in liefde eindeloos teer.
Zo gij slechts kunt geloven,
niets is onmogelijk meer!

Refrein:
Daar zijn geen grenzen aan Jezus’ macht,
voor elk die wonderen van Hem verwacht!
Ja, wie Hem aanraakt, ervaart zijn kracht.
Daar zijn geen grenzen aan Jezus’ macht.

Tekst (iets aangepast): Stuart Hamblen – Opwekking 218

15. In welke zinnen van het lied wordt aangegeven hoe je van twijfel wordt verlost en hoe je nieuwe moed krijgt in moeite en geestelijke strijd?

16. Hoe kun je geloven?

Onderling gebed

Afsluiting samenkomst met een lied

Wil je Hem bij de rivier ontmoeten?

Wil je al je zonden en zorgen meenemen naar de stroom van Gods genade? Wil je Hem daar ontmoeten? Zing het bekende volgende lied van Brain Doerksen (vert. Maarten Wassink) dan maar mee. Doe het biddend en vol overgave:

Blijf steeds weer terugkomen naar deze rivier, met dit gebed:

Al mijn zonden, al mijn zorgen,

neem ik mee naar de rivier.

Heer, vergeef mij en genees mij.

Vader, kom, ontmoet mij hier.

Heere Jezus, neem mijn leven,

ik leg alles voor U neer.

Leid mij steeds weer naar het water;

‘k wil U daar ontmoeten, Heer.

Mogelijkheid tot nazorg