Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.
Zonden belijden en loslaten
Zonden veroorzaken problemen. Door aanhoudende problemen kunnen we depressief worden. Herstel van onze eerste liefde en bevrijding van verkeerde patronen in onze gedachten kunnen nodig zijn.
Als je bevrijding nodig hebt van een belasting of zondige verslaving, blijf dan niet moedeloos bij de pakken neerzitten. Zak niet verder weg in het moeras van moedeloosheid en depressie. Kom tevoorschijn met je zonden, zorgen en wonden. Erken en beken het eerlijk. Vraag om hulp en gebed.
Door Jezus Christus is er bevrijding en genezing mogelijk. Aan Zijn voeten ontvangen wij het onderwijs dat wij nodig hebben. In de liefdevolle armen van de goede Herder worden we hersteld van onze beschadigingen.
Teun Stortenbeker is medeoprichter en ex-directeur van Stichting De Hoop. Hij schrijft ons in zijn leerzame boek ‘Als Jozef je zoon is…’ over bevrijding uit familiepatronen, toen en nu: ‘Bijna iedere gast die bij De Hoop verblijft vertegenwoordigt een complexe familiegeschiedenis, inclusief intriges, overspel, bedrog, afwijzing, verwennerij, ruzies, familievetes, ziekte en dood.’
Verderop in het boek vertelt hij ons: ‘Ik ken heel wat mensen die verkeerde geheimen met zich meedroegen. Langzaam vernietigde het hun leven, want een belastend geheim is als een kwaadaardig gezwel. Mensen die een geheim met zich meedragen, worden nooit gelukkig.’
Depressiviteit
Er kan innerlijke pijn zijn door geleden onrecht. Er zijn dan beschadigingen, met angsten en verdriet. Er is nogal eens sprake van langdurige depressiviteit. We willen daarom wat dieper ingaan op deze diepe innerlijke pijn, waarvoor geestelijk herstel nodig en mogelijk is.
De bekende raadgever dr. Tim LaHaye verklaart ons: ‘De fout van iemand die al te ontvankelijk is voor depressie ligt hierin, dat zijn denkpatroon teveel op zichzelf is gericht. Alles in het leven wordt kritisch bekeken van het eigen ik uit.’
Symptomen
Herken je jezelf in de volgende symptomen van depressiviteit: Droefgeestigheid, lusteloosheid, machteloosheid en hopeloosheid, angst en zorg, schuldgevoelens, boosheid, zelfbeklag, allerlei lichamelijke klachten. De last van het leven en de aanhoudende druk kunnen je dan te zwaar worden om te (ver)dragen.
Oorzaken en gevolgen
De oorzaken kunnen zijn: teleurstelling, afwijzing, gebrek aan zelfrespect en ontevredenheid over jezelf, het niets kunnen doen tegen een ondraaglijke situatie (waarbij je het gevoel hebt, in de val te zitten), ziekte en biologische storingen.
Het kan uitlopen in toorn en zelfbeklag. Kwaadheid en wrok veroorzaken veel spanning. Wrok is een bitter gevoel wegens geleden onrecht, waarbij je wraak wilt nemen. Wrok kan een knagende worm in je binnenste worden. Zoals LaHaye aangeeft, zit er dan ook een fout in het denkpatroon.
In Efeze 4:23 staat dat je vernieuwd moet worden in de geest van je denken. Verderop in vers 26 worden we vermaand: ‘Laat de zon niet ondergaan over uw boosheid, en geef de duivel geen plaats.’
Een depressief persoon heeft meestal ook zelfmedelijden. Wanneer er door droevige omstandigheden toorn en zelfbeklag ontstaan, ligt de weg naar depressie open.
Tim LaHaye geeft ons de volgende formule door:
‘Beledigd of gekwetst te zijn + toorn x zelfbeklag = depressie’.
Het is duidelijk dat bij een (langdurige) depressie geestelijke hulpverlening nodig is. Deze cursus Geestelijk herstel kan helpen om de oorzaken te ontdekken, verkeerde denkpatronen te doorbreken en te komen op de weg naar herstel.
Depressiviteit bij Jakob
Van het leven van Jakob, de vader van Jozef, kunnen we veel leren. Je ziet een langdurige geestelijke belasting in het leven van Jakob. Hij was teleurgesteld en diep bedroefd omdat zijn zoon Jozef er niet meer was. Hij bleef maar rouwbedrijven.
Bij Jakob is er pas in de avond van zijn leven (op 130-jarige leeftijd) een oplossing gekomen, toen na jaren van depressie Jozef weer aan zijn leven werd toegevoegd. Toen Jozef op 17-jarige leeftijd is weggevoerd naar Egypte, moet Jakob ongeveer 108 jaar oud zijn geweest. Er was bij hem duidelijk sprake van een depressie, die zo’n 22 jaar heeft geduurd.
Daarna werd hij getroost door de ontmoeting met Jozef, die dan al ca. 40 jaar moet zijn geweest. Waarom was Jakob vatbaar voor zo’n langdurige depressie?
Opdracht 2
Luister naar het volgende lied van Marcel en Lydia Zimmer. Wat herken je ervan in je eigen leven?
YouTube-video Als ik huil – Marcel & Lydia Zimmer
Hoe kwam het herstel bij Jakob?
Lezen over Jakob bij de Jabbok: Genesis 32:22-31
Verliezen om te winnen
Hoe kun je nu iets winnen door eerst iets te verliezen? Je kunt geestelijke gezondheid winnen door verlost te worden van een oude kwaal. Om een nieuw leven te kunnen leiden, moet je natuurlijk de zondige streken van je oude leven loslaten. Dat gaat dus ook over je oude denkpatronen en gewoonten. Als je een nieuwe identiteit van een overwinnaar wilt ontvangen, moet de oude ballon van je eigenwaarde en eigen ambities leeglopen. De opgeblazen lucht moet eruit.
Jakob verloor de oude eigenwaarde waar hij zich mee op de been hield bij het riviertje de Jabbok. Hij ging daar met zichzelf onderuit. Het woordje Jabbok betekent “leegmaken’. Dat is opmerkelijk, en het past bij de situatie en het proces dat daar heeft plaatsgevonden, met en in Jakob. De zondige oude Jakob moest daar vastlopen bij de Jabbok, en er worden leeggespoeld. Het bedrog moest eruit. De ware Jakob moest uit de mouw komen. Hij moest zijn eigen identiteit bekendmaken. Hij moet eerst worden losgemaakt van al zijn bedrieglijke trucjes.
Dit geestelijk reinigingsproces is nodig en nuttig voor ons allemaal! Dit zal herhaaldelijk kunnen en moeten plaatsvinden. Iedere keer als er weer te veel vuil in ons zit, moeten we geestelijk worden gespoeld.
Leegmaken, loslaten en jezelf uitleveren aan God
Jakob voerde een wanhopige strijd bij de Jabbok. Waarom hield hij het zolang vol? Hij moest zijn zondige leven leegmaken en zichzelf uitleveren aan God. Weet je wat dit is? Hij moest God als God erkennen, en ophouden om steeds weer zelf te vechten. Zie hoe de bekende schilder Rembrandt van Rijn de gebeurtenis heeft geschilderd:
Volgens Stortenbeker is leegmaken en loslaten één van de moeilijkste dingen voor een mens. Hij stelt verder: ‘Het volgen van Jezus is zelfs onmogelijk voor een doe-het-zelver. Zo iemand heeft enorm veel moeite om de leiding van zijn leven in Gods handen over te geven.’ Toch is er nog hoop voor zulke hopeloze vechters. De directeur van De Hoop heeft ontdekt: ‘Gelukkig worden de meeste mensen die zich krampachtig vasthouden aan hun eigenwaarde, op den duur te moe om door te vechten. Dat is het heilige moment waarop ze God kunnen ontmoeten.’
Overwinnaar worden met God
Nadat de sterke Man het heupgewricht van Jakob had ontwricht, zei Hij: ‘Laat mij gaan, want de dageraad is aangebroken.’ Jakob reageerde: ‘Ik zal U niet laten gaan, tenzij U mij zegent’ (vers 26).
Jakob had de kracht van God gevoeld. Hij heeft in deze worsteling met God beseft, dat hij Hem echt nodig had. De Heere was hem te sterk geworden, en had hem innerlijk en uiterlijk overwonnen. Jakob gaf zich gewonnen. Hij was overmeesterd en erkende God als zijn Meester, Die nu alles voor het zeggen had in zijn leven.
De oude Jakob geeft nu eerlijk zijn naam op (in vers 27), daarmee brengt hij zijn ware identiteit aan het licht voor God: hij is de bedrieger, de zondaar… En dan komt het wonderlijke! We lezen in vers 28: ‘Toen zei Hij: ‘Uw naam zal voortaan niet Jakob luiden, maar Israël, want u hebt met God en mensen gestreden, en hebt overwonnen.’
Israël betekent ‘God strijdt’. Mijn Engelse Bijbel geeft de betekenis: ‘Prince with God’. Ik denk dat het betekent: ‘Strijder met God’ (wat ook bij de Herziene Statenvertaling wordt aangegeven).
De Studiebijbel verklaart: ‘God zegt dat Jakob gewonnen heeft, maar geeft hem een naam die betekent dat God wint. Zo kan Jakob verdergaan, als iemand die wint, omdat God met hem is en hem laat winnen. ‘God strijdt’ en ‘u overwon’ houden een belofte in… De naamsverandering houdt ook in een verandering in positie of karakter. Het is merkwaardig dat de oude naam blijft functioneren…’Samen met God mag Jakob overwinnaar zijn. Zo mag hij het ‘overwinningsleven’ in het geloof leven.
We gaan nu uit elkaar in de kleinere discussiegroepjes
Opdracht 1
a. Praat samen over de symptomen, oorzaken en gevolgen van depressie.
b. Wat herken je ervan in je eigen leven?
c. Wat denk je van de formule van Tim LaHaye:
‘Beledigd of gekwetst te zijn + toorn x zelfbeklag = depressie’?
d. Hoe kun je voorkomen dat deze formule niet uitkomt?
e. Kun je ook vertellen wat jou heeft geholpen op de weg naar herstel?
Opdracht 2
a. Wat denk je van de geschiedenis van aartsvader Jakob? Kun je mogelijke oorzaken noemen van zijn langdurige depressie? Welke uiterlijk omstandigheden en innerlijke factoren zullen hierbij een rol hebben gespeeld?
b. Zijn zoon Jozef heeft ook vele jaren in moeilijke omstandigheden verkeerd (tot in de gevangenis). Hoe heeft Jozef dit kunnen verdragen?
c. Welke rol heeft het geloof in God bij deze beide personen gespeeld?
d. Wat kunnen wij daar van leren?
Opdracht 3
a. Praat na over de geestelijke problemen bij Jakob en zijn herstel bij de Jabbok.
b. Hoe kun je van ‘een oude Jakob’ overwinnaar met God worden?
c. Wat betekent het voor je eigenwaarde en identiteit? Hoe kun je jezelf gaan zien als een strijder met God, en een Overwinnaar met Jezus Christus?
d. Hoe kan er daardoor een verandering in jouw positie en karakter komen?
Opdracht 4
a. Wat spreekt je aan in het lied Abba, Vader (hieronder)?
b. Hoe kunnen we komen tot deze (nieuwe) toewijding?